1

CRANACH DIGITAL ARCHIVE

Lucas Cranach

Maria met Jezus en de heilige Johannes, ca. 1512

olie en tempera op hout

particulier bezit

75,9 x 59,4 cm

Luistert Maria naar de muziek? Geniet de jonge vrouw van de dansen die ten gehore worden gebracht of heeft ze mischien toch wat moeite met het getrommel? In ieder geval zal ze verheugd zijn over het huwelijk van Maarten Luther en Katharina von Bora dat op 13 juni 1525 wordt voltrokken; de ‘Katala ala Spagnola’ en de ‘Piva’ van Joan Ambrozio Dalza benadrukken in ieder geval de vreugde van allen die bij de heuglijke gebeurtenis aanwezig zijn. Het is ook wat, de verbintenis tussen een in een harington uit het klooster gevluchte non en de 17 jaar oudere geleerde die vriend en vijand met zijn beslissing om in het huwelijk te treden totaal overrompelde!

En zie toch hoe Maria geniet van de glaszuivere klanken van het ‘Maria Zarrt’ dat Arnolt Schlick nog niet zo lang geleden componeerde…. Met de kwalificatie ‘von edler Art’ wordt zij in deze lofzang door Katharina von Bora bezongen en de genegenheid die de ene moeder voor de andere moeder voelt, zal haar welkom zijn…..

De beide kinderen, haar zoontje Jezus en het kind van haar nicht Elisabeth lijken geen oor te hebben voor de muziek, hun samenspraak vertelt een ander verhaal. De kleine Johannes, enkele maanden ouder dan zijn neefje, geeft blijk van een toewijding die zal stand houden tot aan zijn onthoofding op last van koning Herodus op verzoek van diens dochter Salomé.

Nog is de lucht nagenoeg wolkenloos en ziet de toekomst er voor de moeder en de twee weldoorvoede kindertjes vredig uit. ……Met rustige streken heeft de schilder hen allen neergezet, uitvoerig gebruik makend van de sfumato-techniek die nog niet zo lang geleden in Florence door Leonardo da Vinci en Rafaello Sanzio voor het eerst in praktijk werd gebracht. De in elkaar overlopende kleurtinten verlenen de personen een zachtheid die een voorbode lijkt te zijn van de gelukkige en vruchtbare jaren die Maarten en Katharina als echtelieden samen zullen mogen doorbrengen.

‘Maria zarrt, von edler Art’, tekst, muziek en schildering lijken zich naar elkaar te voegen; laat een ieder ervan genieten zolang de muziek nog klinkt…….

drs. Natascha Bär

kunsthistorica

september 2013